De Olympische spelen in Tokio heeft het grootste aantal Iraanse atleten ontvangen sinds de Islamitische Revolutie van 1979. Zesenzestig Iraanse staatsburgers zullen strijden in 16 velden en de vlag van hun thuisland begroeten. Dit jaar zijn ze niet de enige Iraniërs die naar het podium kijken.
Een witte vlag voor de vluchtelingen
Voor het eerst in de geschiedenis strijden vier Iraanse atleten onder het vluchtelingenteam van het Internationaal Olympisch Comité. Ik wou dat er voor het eerst in de geschiedenis geen reden meer was om te moeten vluchten!
Onder de overgelopen pioniers is de vrouwelijke Taekwondo-ster en de Olympische medaillewinnaar van 2016, Kimia Alizadeh. Een hoopvolle wereldkampioen dat geconfronteerd moest worden met de harde realiteit van het strijden tegen een vriend en voormalig teamgenoot, Nahid Kiyani.
Vijf jaar geleden schreef Alizadeh geschiedenis na het winnen van brons in Rio. In januari 2020 kondigde ze in een oprechte Instagram-post haar vertrek uit Iran aan. Leugens, bedrog, corruptie en manipulatie door ambtenaren behoorden tot de vele uitdagingen die ze in haar post aanhaalde – reflecterend op de uitputtende ervaring van het concurreren in de Iraanse sportwereld. Daarnaast krijgen de atleten alleen betaald als ze meedoen of tijdens de formele kampen, waardoor ze extra werk moeten aannemen om de eindjes aan elkaar te knopen.
No one leaves home unless home is the mouth of a shark
In de afgelopen jaren heeft Iran vele supersterren verloren. De jonge sportmannen en -vrouwen die over de hele wereld hun toevlucht hebben gezocht. Sommigen hebben het staatsburgerschap gekregen van landen als Azerbeidzjan en Mongolië, terwijl anderen blijven leven als vluchtelingen in afwachting van hun verblijf in Europa en Canada. Alizadeh, heeft een plek gekregen in het IOC-vluchtelingenteam.
Velen beschrijven na hun vertrek het schril contrast dat ze in hun nieuwe land aantreffen. “De waarde, het respect en de financiële stabiliteit die ik hier ontvang is ongelooflijk”, legt Neda Rezaei uit, een voormalig lid van het nationale karateteam van Iran. In 2017 kreeg ze het staatsburgerschap van Azerbeidzjan en concurreert nu onder hun vlag.
Andere atleten mogen niet eens deelnemen aan de door hen gekozen sport. Sadaf Khadem had de ambitie om de allereerste vrouwelijke bokser van de Islamitische Republiek te worden, maar was niet in staat om te trainen of deel te nemen in Iran omdat de sport alleen is toegestaan voor mannelijke atleten. Ze verliet haar thuisland een jaar voor de COVID-19-pandemie en won haar allereerste bokswedstrijd in Royan tegen haar Franse tegenhanger Anne Chauvin. “Ik herinner me dat ik mijn coach in Teheran vertelde dat op een dag mijn hand zal worden opgestoken als de eerste Iraanse vrouw die een bokswedstrijd heeft gewonnen. Khadem hoopt deel te nemen aan de Olympische Spelen van 2024 die in Parijs worden georganiseerd.
Niet elke atleet die ervoor kiest om Iran te verlaten. Naghmeh Khanjani, een 26-jarige ruiter die niet aan Tokyo meedoet, heeft jarenlang in Tsjechië gewoond en gestudeerd. Ze zegt dat ze in 2006, toen ze nog maar 11 jaar oud was, een aanbod van de VAE om als Emirati deel te nemen, weigerde. “Het was een droom voor elk jong meisje; maar ik zou nooit de naam van mijn land opgeven voor een andere vlag.”
Trots en troost
De telefoons en camera’s van de volledig vrouwelijke deelnemers wordt tijdens de toernooien weggenomen en geen van de wedstrijden wordt thuis uitgezonden. Wat dit voor de deelnemers en alle betrokkenen betekend is werkelijk onvoorstelbaar.
Alizadeh verloor in de halve finale en liep een bronzen medaille mis. Zij schreef in een Instagram-post dat ze een kind is van Iran. Dat ze opgegroeid is met het strijden en dat ze dat ook altijd zal blijven doen. Wat ben ik, samen met velen in en buiten Iran, trots op haar.
Mijn hart deed pijn om Alizadeh en Kiyani tegen elkaar zien te spelen. Hoe zouden ze zich voelen? Wat een mentale inspanning zouden ze moeten doorstaan? Wat een druk hebben ze moeten ervaren? Wat een eenzaamheid hebben ze samen moeten delen!
Al staan atleten uit Iran onder de verschillende vlaggen tegenover elkaar haal ik toch enorm veel troost uit de omhelzing van twee vriendinnen met hun gemeenschappelijke liefde voor de sport.
Het is beter om te winnen in het leven dan op de Olympische Spelen.
