Ik werd vorige week, in het kader van een eindscriptie, geïnterviewd door een universitair student. De onderzoekster nam ons gesprek op. Bij het zien van een recorder sprongen alle mijn sensoren op scherp. Ik begon direct met haar afspraken te maken voordat het interview begon; deze opname is louter voor jouw gebruik, ik krijg het concept eerst te zien en te lezen, er mag niets gepubliceerd worden zonder mijn definitieve akkoord enz. Ik heb zo vaak studenten te woord gestaan. Waarom was ik zo voorzichtig? Waarom voelde ik me niet op mijn gemak? Dit ongemak had ik ook gevoeld bij een van mijn lezingen. Iemand zat in de zaal, zonder toestemming, te filmen. Ik raakte tijdens mijn lezing uit mijn apropos. Dit was eigenlijk niet nodig, omdat ik meen mijn lezingen goed overwogen voor te bereiden. Ik zag en las later ook dat het e.e.a. was getwittert, al dan niet met een foto erbij. Sindsdien probeer ik met de organisatoren van te voren mijn wensen betreffende publicaties te bespreken. Tegelijkertijd vraag ik me af of dit niet, in een media-tijdperk, een beetje naïef is.
Mediacratie
Ik heb niets te verbergen, van mij mogen ze alles weten. Dit zeggen we vaak genoeg. Toch krijg ik regelmatig buikpijn als ik lees hoe gemakkelijk wij alles, vooral en het liefst over een ander, in de openbaarheid brengen. Name it and shame it. We noemen zonder problemen de namen van individuen en/of organisaties. We maken films en foto’s met onze mobieltjes. Tegenwoordig is iedere Jan, Truus, Fatimah of Ahmed een ware cameraman of cameravrouw. We vinden het heerlijk om momenten vast te leggen. We vinden de context niet (meer) belangrijk. Het gaat toch niet om een celebrity of zoals we het in Nederland noemen om een Bekende Nederlander. Daarom hechten we ook geen waarde aan wat we in de openbaarheid brengen. Dit zonder ons te realiseren dat we wellicht iemands karakter/persoonlijkheid besmeuren en zo levenslang beschadigen. We zetten films op youtube, zonder de context en we presenteren het als de waarheid. Of dit de waarheid van de gefilmde is vinden we allang niet meer relevant of wel?
Wat nou als jouw moment vastgelegd wordt? Wat heb ik dan te melden over mijn waarheid? Wie heeft hier nog interesse of oor voor? Dankzij het internet wordt jouw moment niet alleen toegankelijk op nationale schaal maar ook op internationale schaal. Als je geluk hebt kun je ze eindeloos te zien krijgen bij diverse programma’s zoals DWDD t/m RTLLN en/of Pauw en Witteman. En god behoed ons als ons moment wel een goed en niet een beschamend moment is. Niemand is perfect dus die momenten zijn er ook. En als wij, u en ik, aan de beurt zijn zouden we het ooit gecorrigeerd krijgen? Overleven we de consequenties van dergelijke momenten? Wie geneest ons van deze publiekelijke schaamte? Louter excuus aanbieden of een poging tot het e.e.a. uit te leggen werkt tegenwoordig niet (meer) of wel? Beheersen we de kunst van het vergeten en vergeven voldoende om zorgeloos dergelijke momenten tegemoet te treden? Vinden we dit überhaupt nog belangrijk? Als alles gezegd mag worden waarom mag niet alles gezien worden? Voorbij alle taboes, grenzen en waarom ook niet voorbij alle schaamte?
Deal with it
Wat je een ander aandoet kan jezelf ook overkomen. Onze momenten en ook gênante momenten liggen op de straat. Ik heb me laten vertellen dat ik me, bij mijn lezingen, kan beroepen op het auteursrecht en dat mondelingen afspraken rechtsgeldig zijn. Toch ben ik niet gerustgesteld. Natuurlijk weet ik dat je iemands karakter/persoonlijkheid niet in één moment kan vastleggen. Feit is wanneer dat gebeurt en het als de waarheid gepresenteerd en verspreidt wordt. Ik weet ook dat alles, ook dit, een keerzijde heeft en wellicht is dat juist mijn punt en overpeinzing.
Ik meen dat we moeten leren accepteren dat als we eenmaal in public en/of in de publieke ruimtes zijn dat we gevolgd en vastgelegd kunnen worden door de camera’s. So just deal with it!
Billy Graham: Once you’ve lost your privacy, you realize you’ve lost an extremely valuable thing.
