Op de langste nacht van het jaar, 21 december, als je een Perzisch huis binnen gaat zie je in het kaarslicht de levendige tinten rood.
Je hoort op de achtergrond het geluid van sitar.
De geuren van saffraan en zoete granaatappel adem je in.
De kleuren van vuur verschijnen ook op een gedekte tafel. De voedingsmiddelen op de tafel symboliseren geluk, wedergeboorte en verjonging.
Anar, of granaatappel symboliseert het vruchtbaarheid, licht en goedheid. De sappige robijnrode vrucht van het zaad verbeeldt de geboorte, terwijl de witte pit van granaatappel voor de gloed van het leven staat. Watermeloen en dadelpruimen worden ook gepresenteerd om de gasten te immuniseren en koel te houden voor de hete zomermaanden die eraan komen. Ajeel (notenmengsel) en khoshkbar (gedroogd fruit) stellen voorspoed en geluk voor.
Een beroemd gerecht waarmee ik ben opgegroeid, khoresht-e-fesenjan, is een typische Yalda-gerecht. Het is een granaatappel-walnootstoofpot die kan worden gemaakt met eend, kip of rundvlees gemarineerd in een dikke, pittige en zoete granaatappelpuree met gemalen walnoten. De stoofpot wordt vaak gecombineerd met traditionele Perzische rijst, verfraaid met een vleugje saffraan.
Yalda
Yalda is een woord dat is afgeleid van de oude Syrische taal en betekent geboorte. De viering duurt de hele nacht om de ochtend van de eerste dag van de winter in te luiden. Historisch gezien vierden Zoroastriërs de geboorte van de zonnegod Mithra, een goddelijk wezen dat lijkt op licht en goedheid. De viering van Yalda is bedoeld om een overwinning van de zon op de duisternis (de lange nacht) en goedheid op het kwaad te markeren.
Families en vrienden komen samen en lezen de hele nacht de gedichten van Hafez, een 14e-eeuwse Perzische dichter en mysticus.
“Zo’n liefde
Zelfs na al die tijd
Zegt de zon nooit tegen de aarde
“Je bent me wat verschuldigd.”
Kijk, zo’n liefde verlicht de hele hemel”.
Hafez
Alles wat je ziet heeft zijn wortels in een onzichtbare wereld. In die onzichtbaarheid combineer ik Yalda met de kerstviering. Mijn vrienden noemen het kerst en Yalda op zijn Perzisch. Een lange nacht met de dierbaren wordt verrijkt met Hafez, klassieke Perzische muziek, de kerstboom, cadeautjes, wijn, heimwee, zang en dans.
Dit jaar, door Covid, zal ik de wedergeboorte van het leven in mijn hart vieren.
“Hij wiens hart van liefde leeft, zal nimmer sterven.”– Hafez
